Кузьма Чорны

Я на дарозе бачыў, як толькі дзіцячыя косці трашчалі пад жалезным колам. Божа мой, Божа мой, нявіннае дзіцячае вока глядзіць на жалезнае кола і ведае, што над колам чалавечая галава. А галава кіруе кола на дзіця, і трэск дзіцячага чэрапа так страсяне чалавечую душу, што яна павек-вечны спакою мець не будзе, пакуль смерць не выветрыць яе з цела і яна стане нічым. У маіх вушах стаіць трэск дзіцячых касцей, хоць нада мною ціхае неба ў зорах і захад датлявае спакоем, і ціхая ноч стаіць як шчасце маё, што я сам з сабою...

- З Волечкай вельмі дрэнна!

Дуб расціскаў голлем сабе прастору.

ўвайшла ў вялікі клопат.

уведаў праз гэтыя яе словы

з чужой дзяржавы і роднай зямлі

Яна ўжо раней пісала, што мае патэфон1.

- А хіба табе не ўсё роўна?

- Гэта ж мая хата. Лепш жа, калі ён сам адсюль выйдзе, чым мёртвы заваліць мне хату. Што я тады з ім рабіць буду.

- Чуеш? - сказаў фельчар да немца. - Праўся, а то хату гэтай малой заваліш.