Nefs Terbiyesi

Çünkü biz amellerle Allah’a gitmiyoruz, biz ancak temiz kalplerle O’na gidiyoruz.

Hz. Peygamber’in namazdayken sakalıyla oynayan bir adama rastladığı ve şöyle dediği rivayet edilmiştir: “Eğer bunun kalbinde huşu olsaydı, organlarında da olurdu.” Kalp Allah’ın büyüklüğünün kendisi için açık hale gelmesinden dolayı haşyet duyar. Böylece nefiste Allah’tan korku, haşyet ve hayâ duygusu doğar. Böylece kalp ürperir ve korkar. Nefs korkup haşyet duyduğunda kalp ürperir ve hayâ eder. Organlar sükunete erer, kalp organlara hâkim olmuş ve onları sınırda tutmuş olur.

Bir rivayette Sehl b. Ali el-Mervezi’nin çarşıda yürürken kulaklarını pamukla tıkadığı ve yere baktığı söylenmiştir. Kardeşinin hanımı evde kendisiyle beraberken de ona “benim karşımda örtün” demiştir. Bir zaman onun davranışı bu şekildeydi. Fakat sonra bunu terk etti ve pamuğu attı. Gözlerini insanlara çevirdi. Kardeşinin hanımına da “benimle birlikteyken dilediğin gibi ol” dedi. Bunu yaptığında şehveti ölmüştü.

Böylece bakışına engel olup onu korumayı alışkanlık haline getirir. Baktığında hakkın bakışıyla bakar, bakışına engel olduğunda da hakkın engel oluşuyla bakmamış olur. Böylece bakması da bakmaması da ibadet olmuş olur.

Gözünü baktığı şeyden çevirmeyi denese, yürüdüğünde, kalktığında ve oturduğunda bakışını yere yöneltse türlü türlü şeylere bakma arzusu ölür.

Gözünü baktığı şeyden çevirmeyi denese, yürüdüğünde, kalktığında ve oturduğunda bakışını yere yöneltse türlü türlü şeylere bakma arzusu ölür.

Fakat sonunda gerekli olan yerde bile susmaya alışır. Böylece konuşma arzusu ölür. Böylece rahatlar ve doğruluğu güçlenir. Ancak hakkı konuşur. Bu durumda susması da konuşması da ibadet olur. Çünkü konuşsa hakkı dile getirmekte, sussa hakla susmaktadır. Çünkü o tehlikeli ve vahim bir duruma muhalefet ederek susmuştur.

Şöyle ki nefis konuşma lezzetine alıştığında gerekli olmayan yerde bile konuşur ve susamaz

Nefsin edebi, haramları isteyip arzulamaması için onu helallerden bile alıkoymaktır.

Şeytan, kulu sakıncalı olanlarına götürebilmek için, izin verilen şehvetlerle tuzak kurar.